Corrien Machielse heeft onderstaand artikel geschreven naar aanleiding van de Internationale Plantendag.

Het bodem leven respecteren als basis voor een gezond planten leven, in de tuin en op het land.

Het organisch materiaal in en op de bodem bestaat uit afgestorven planten en dieren en levende organismen. Een grote verscheidenheid en verandert voortdurend. Aanvoer en afbraak van organische stof is een proces dat alsmaar doorgaat. Humus is complex het bestaat uit organische verbindingen. Kleimineralen verbinden zich met humus tot het klei, humuscomplex dit is nog stabieler en vormt de basis van een duurzame bodemvruchtbaarheid.
Humus speelt een belangrijke rol in de bodemvruchtbaarheid ,waterhuishouding en in de structuur van de bodem. Humus is negatief geladen en kan daardoor positieve ionen vasthouden (kationen) genaamd Ca2+ , Mag2+,k. en uitwisselen in de bodem. Concreet betekend dit dat het klei-humuscomplex een goed gevulde voorraad kast is met voedingsstoffen voor de plant.

In de bodem leven heel wat organismen sommige voeden zich met plantenwortels en hebben daarmee direct invloed op de groei van de planten. Micro organismen zoals zweepdiertjes, bacteriën en schimmels en algen hebben een belangrijke rol bij de afbraak en omvorming van organisch materiaal.
Op de meeste planten zijn mycorrhiza aanwezig. Mycorrhiza (schimmels) kunnen verdwijnen met spitten en omploegen, bij fungicidengebruik of bij overmatige fosfaat rijke bemesting. Deze zijn belangrijk om ondergrondse netwerken te vormen en verschillende planten soorten met elkaar te verbinden. Dit zijn praktijken die we niet toepassen in de ecologische moestuin. Diverse onderzoeken tonen aan dat mycorrhiza een sleutelrol spelen in de ontwikkeling van bodems. Het gaat hier om een symbiose tussen bepaalde wortelschimmels en planten.

Macro organismen.
Mijten ,springstaarten, potwormen.
Er zijn aerobe en anaerobe bacteriën. Aerobe bacteriën hebben zuurstof uit de lucht nodig om in leven te blijven. Anaerobe kunnen zonder zuurstof, vinden we vooral in de diepere bodemlagen. Aerobe vinden we in de bovenste bodemlagen actief en in composthopen waar ze organisch materiaal afbreken.

Lucht.
Lucht in de grond is niet alleen belangrijk voor de wortels maar ook voor het bodemleven. Vandaar ook de bijzondere aandacht die de biologische landbouw hecht aan het verluchten van de bodem. Dit kun je doen met de grelinette of de spitsvork. Na bodembewerking komt de bodem hoger te liggen, dan heb je meer luchtholten gemaakt.
Water is levensnoodzakelijk voor je planten. Als de mens de aangevoerde hoeveelheid water beperkt of op een andere manier de watercyclus verstoort ,dan treedt verdroging op. Gevolgen van verdroging zijn verlies van biodiversiteit. Vegetatie en fauna lijden onder de verdroging van hun leefgebied. Beter is ook de gewassen te laten staan na een teeltseizoen zodat hun wortels het water vasthouden en erosie vermeden wordt. Economische schade door versnelde afbraak van humus en veen zodat stikstof en fosfor vrijkomen.
Bodemvervuiling kan optreden door de aanwezigheid door zware metalen. Door nijverheid en industrie,
Vermijd bodem eilandjes door verhardingen te vermijden. Gebruik beter een graspad of stapstenen als je pad in de zon ligt. Wij gebruiken stro als tussen ruimte tussen onze bedden (voedseltuin Oosterhout). Dit allemaal om bodem versnippering te voorkomen. Zorg dat er geen kleine terreintjes ontstaan van elkaar gescheiden door gebouwen, wegen en andere verhardingen. Daardoor gaan de afzonderlijke bodemecosystemen kwetsbaar worden en arm in biodiversiteit.
Bodemzorg, stimuleren van bodemleven en bodem biodiversiteit is een basis beginsel voor de ecologische tuin,(moestuin).

Observeren wat er in je tuin staat is erg belangrijk en zegt iets over de grond van je moestuin.

Bronvermelding :
Handboek ecologisch tuinieren Velt 2022.
Bio tuinwijzer .nl